हिंदी पर्यायवाची शब्द – महत्वपूर्ण संग्रह
(Exam-oriented 150+ Words)
1. अग्नि
ज्वाला, आग, पावक, अनल, वह्नि, दावानल
2. अमृत
सुधा, पयोधि, सोम, पावक
3. अंजन
काजल, अंजनिका, स्याही
4. अनर्थ
विपत्ति, संकट, दुर्भाग्य, अनिष्ट
5. अंधकार
तम, अँधेरा, तिमिर, घोरता
6. आनंद
सुख, हर्ष, प्रसन्नता, उल्लास
7. आत्मा
जीव, जीवात्मा, प्राण, चेतन तत्व
8. अरुण
लाल, रक्तवर्ण, अरुणिमा
9. अधिकार
हक, स्वत्व, प्राधिकार, शक्ति
10. अधम
घटिया, निकृष्ट, हीन, तुच्छ
11. अनुकरण
नकल, अनुशीलन, प्रतिरूप
12. अन्न
धान्य, अन्नजल, भोजन
13. अश्रु
आँसू, नयनजल, जलकण
14. अपेक्षा
आशा, उम्मीद, चाह
15. अपरूप
सुंदर, मनोहर, रमणीय
16. आरंभ
शुरुआत, प्रारंभ, शुरुआत
17. उपयोग
प्रयोग, काम में लाना, उपयोगिता
18. उदर
पेट, जठर, कुक्षि
19. उपकार
भलाई, अनुग्रह, कृपा
20. उदासीन
निरपेक्ष, निष्ठुर, अनिच्छुक
21. उषा
भोर, प्रभात, अरुणोदया
22. ऊष्मा
गर्मी, तपिश, ताप
23. एकांत
अकेलापन, तन्हाई, निजता
24. ऐश्वर्य
धन, वैभव, समृद्धि
25. ओज
तेज, शक्ति, पराक्रम
26. कण
बिंदु, अणु, कणिका
27. कलेजा
जिगर, हृदय, दिल
28. कपट
धोखा, छल, चोरी
29. कामना
इच्छा, अभिलाषा, चाह
30. कप्तान
नायक, सेनापति, कप्तान
31. करुणा
दया, कृपा, अनुकंपा
32. काल
समय, युग, अवधि
33. कष्ट
दुःख, पीड़ा, यातना
34. कौतुक
जिज्ञासा, आश्चर्य, विस्मय
35. कुटुंब
परिवार, घराना, कुल
36. कीर्ति
यश, ख्याति, प्रसिद्धि
37. क्रोध
गुस्सा, रोष, आक्रोश
38. क्षति
हानि, नुक़सान, क्षरण
39. क्षुधा
भूख, पेट की आग
40. खंड
भाग, अंश, टुकड़ा
41. गगन
आकाश, नभ, अम्बर
42. गीत
गान, भजन, राग
43. गृह
घर, निवास, भवन
44. गणना
हिसाब, जाँच, लेखा
45. गर्व
अभिमान, घमंड, स्वाभिमान
46. चतुर
बुद्धिमान, कुशल, होशियार
47. चिन्ता
फिक्र, व्याकुलता, मनोव्यथा
48. चरित्र
स्वभाव, व्यक्तित्व, प्रकृति
49. चित्र
चित्रकला, आकृति, तस्वीर
50. चीर
कपड़ा, वस्त्र, परिधान
51. जगत
दुनिया, संसार, विश्व
52. जल
पानी, वारि, पय
53. जनता
लोग, प्रजा, समाज
54. जीव
प्राणी, सजीव, जीवधारी
55. जमीन
भूमि, धरती, स्थल
56. ताप
गर्मी, ऊष्मा, तपिश
57. तपस्या
साधना, ध्यान, उपवास
58. दंड
सज़ा, प्रतिबंध, दंडाज्ञा
59. दिन
दिवस, वार, प्रातःकाल
60. दिशा
दिग्देश, ओर, रुख़
61. दूध
क्षीर, पय, दुग्ध
62. दान
उपहार, भेंट, द्रव्यदान
63. दुर्गंध
बदबू, सड़ांध
64. दुःख
कष्ट, पीड़ा, शोक
65. दौलत
धन, संपत्ति, वैभव
66. ज्ञान
विद्या, शिक्षा, जानकारी
67. ग्रहण
स्वीकार, लेना, अपनाना
68. गति
स्पीड, चाल, वेग
69. गणेश
विनायक, गजानन, पिलुputra
70. गर्भ
कुक्षि, पेट, उदर
71. परिणाम
नतीजा, फल, निष्कर्ष
72. पतन
गिरावट, पतनशीलता, ह्रास
73. पर्यावरण
वातावरण, परिवेश, माहौल
74. परिश्रम
मेहनत, उद्यम, श्रम
75. परिवर्तन
बदलाव, रूपांतरण, फेरबदल
76. प्राण
जीवन, आत्मा, श्वास
77. प्रजा
जनता, लोग, नागरिक
78. प्रसाद
भेंट, नैवेद्य
79. प्रेत
भूत, पिशाच, आत्मा
80. प्रेम
प्यार, अनुराग, स्नेह
81. फल
परिणाम, प्रतिफल, उपज
82. फूल
सुमन, पुष्प, कुसुम
83. पर्वत
पहाड़, गिरि, गिरीश
84. पवन
हवा, वायु, समीर
85. पथ
मार्ग, सड़क, रास्ता
86. बुद्धि
चतुराई, विवेक, ज्ञान
87. भाग्य
किस्मत, किस्मत, भाग्यविधाता
88. बल
शक्ति, सामर्थ्य, पराक्रम
89. भाईचारा
सौहार्द, मेल–जोल, सद्भावना
90. भोजन
अन्न, भोजन, आहार
91. मां
जननी, माता, अंबा
92. मृत्यु
निधन, देहांत, मौत
93. मार्गदर्शन
सुझाव, निर्देशन, परामर्श
94. मेघ
बादल, घन, नीरद
95. महासागर
समुद्र, सागर, जलराशि
96. योग
व्यायाम, साधना, ध्यान
97. योग्य
उपयुक्त, योग्यतम, सक्षम
98. युद्ध
लड़ाई, संग्राम, जंग
99. योजना
प्लान, विचार, प्रस्ताव
100. यात्रा
यात्रा, भ्रमण, सफर
टिप्पणियाँ
एक टिप्पणी भेजें